Bazen öyle an olurki insanlarda ‘’haddini bilme ‘’sorunu yaşanmaktadır.Hadsizlik ,insanların sınırlarını aşması, kendini beğenmişlik,başkaların işine karışma olarak biliyoruz.
İnsanlar haddini bilmediğinden had sınırları içinde kalan potansiyelleri de nasıl kullanacağını bilemez hal alır.Buradan anlaşılıyor ki had sınırlarını aşarak insanlar yanında her şeye zarar verme ve haddin içinde kalan yararlı eylemlerden yoksun kalır.Bu iki kavramın arasında tahteravalli gibi bir aşağı, bir yukarı iner çıkar.
İnsanlarda had sorunu son günlerce dünyanın her yanında görülmektedir.Bu toplumumuzun temel sorunudur.Dinler mümin insanları had bilmeye çağırır.Yüce yaradan ,bizi yaratttı ve kul olduğumuzu unutmamamızı gerektiğini bildirir.
B atı’da,hıristiyanlık çökertilmiş,cemaatler dağıtılmasına rağmen doğu’da din adaletsizliğe karşı sığınak ve güvence olmuştur .Sığınak insanları korur ve bir arada tutar.Bir arada oldukları için dayanışma içinde kendi gibi kalarak insana umut olur.İnsana para, pul, mal ve mülkten önce hayata tutunmuş ve var olduğunu bilmesi onu mutlu eder. Buda yaşamın gizemliliği ve sırlı olmasından kaynaklanır.
Böyle olmasına rağmen insanlar asla haddini bilmezler.Bu nedenle evrende bir el sürekli dengede tutmayı sağlar.Haddinden fazla düşeni yukarı, yukarı çıkanıda aşağı iter. Ruhsal dünyamızında bir atmosferi mevcuttur.Bizleri meşru alanın içinde turmak için bir çok sistemler sayesinde çalışır.
Mantıklı düşünecek olursak Allah’ın , gücü ve böyle bir sistemin var olduğunu görebiliriz.Haddini bilmeyenler kendilerine tanınan fırsatları değerlendirememesi ile görebiliriz.Had bilmemek en temel insan ve insanlık sorunu olarak karşımıza cıkar.
Orada asla huzur ve mutluluk göremez , hissedemezsiniz .Böyle insanlar gömleğinin düğmesini bile yanlış iliklemiştir fakat düzetme eğilimi de göstermez.İşleri düzgün gitmez,vicdanı mevcut eylemi onaylamaz. Haddini bilmeyi anlamak kemale giden yolda sabırla olgunlaşmadır.Haddini aşmak kasadaki çürük elma gibidir.Zaman içinde kasanın içindeki tüm meyvayı çürütebilir.Hadsizlikle ortaya çıkan huzursuzluk haddini bilen kişilerinde huzurunu bozar.Olgunlaşmamış meyvanın tadı asla olmaz.Olgunlaşmamaş ustanında asla verimi olmaz.Sonuç olarak had bilmek Hak’kı bilmektir.Hakkı bilmekte kendini bilmektir.
